«Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ
ΚΑΙ Ο ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ UEFA» by Μακιός Γιάννης
Μέρος 2ον
…..συνέχεια
δημοσίευσης της εργασίας , μελέτης για την Οικονομική κρίση στο ποδόσφαιρο του φίλο μου Γιάννη Μακιού αναρτούμε το δεύτερο μέρος αυτής όπως υποσχεθήκαμε..
........Ως προς το σκέλος της κάλυψης των τυχόν διαφόρων προϋπολογισμού αυτές
μπορούν να καλυφτούν είτε από χορηγίες, είτε από εισφορές των
ιδιοκτητών-μετόχων υπό την προϋπόθεση
αυτές να έχουν μια «εύλογη αξία» σύμφωνα με τις αγοραίες τιμές και να μην
υπάρχει η τεχνητή διόγκωση των
εσόδων ενός συλλόγου μέσω χορηγίας προσαρμοσμένης στην «τρύπα» του ισοζυγίου
εσόδων εξόδων από εταιρίες σχετιζόμενες με τον ιδιοκτήτη - μεγαλομέτοχο (www.uefa.com).
ΚΡΙΤΙΚΕΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Η συνεχής επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών των συλλόγων τους οδήγησε
σε ρεκόρ χρέους, αυτό είχε σαν αποτέλεσμα κάποιοι ισχυροί παράγοντες να
επενδύσουν στους πιο εμπορικούς από αυτούς με συνέπεια να δημιουργηθεί μια
ολιγοπωλιακή κατάσταση με φυσικό επακόλουθο την αύξηση της ψαλίδας της
ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τους λιγότερο εμπορικούς, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο (Henning Vopel 2011).
Ο ανταγωνισμός στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και κατ επέκταση στον
αθλητισμό είναι διαφορετικός από ότι στο υπόλοιπο οικονομικό σύστημα. Υπάρχει
συνεχής πίεση για περισσότερη προσπάθεια και επιτυχία ,τόσο από ενδογενείς όσο
και από εξωγενείς παράγοντες που μπορεί
να οδηγήσει σε υπερβολική επενδυτική συμπεριφορά με αποτέλεσμα
πλάνη χρέους και τελικά αφερεγγυότητα με ότι αυτό συνεπάγεται (Henning Vopel 2011).
Το FFP αντιμετωπίζει κριτική
τόσο σε οικονομικό όσο και σε νομικό επίπεδο. Η οικονομική κριτική ασκείται
προς τρεις κατευθύνσεις α) ότι δεν
δέχεται τυχόν ωφέλειες που προκύπτουν από «εξωτερική χρηματοδότηση» για κάλυψη
των μισθών β) περιορίζει τον ανταγωνισμό στις αγοροπωλησίες των παιχτών γ)
δημιουργεί εμπόδια εισόδου στην ποδοσφαιρική αγορά (Egon Frank 2014).
Οι κανόνες του FFP αμφισβητούνται για δυο κυρίως λόγους. Ο πρώτος αφορά τον
περιορισμό και την «νόθευση» των μισθών οι οποίοι τείνουν να προσεγγίσουν το
αμερικανικό μοντέλο το οποίο θέτει ανωτέρα όρια. Ο δεύτερος αφορά την αντίθεση
με το άρθρο 62 της Ευρωπαϊκής Ένωσης
το οποίο δεν απαγορεύει τον ανταγωνισμό και την ελεύθερη διακίνηση των
εργαζομένων μεταξύ των κρατών (John Lindholm
2010).
Άλλες επικρίσεις αφορούν τα παρακάτω ζητήματα:
α) Η δημιουργία
ενός στάτους κβο από μια μεγάλη ομάδα
Μία από τις βασικές επικρίσεις του FFP είναι η
δυνατότητα «παγιοποίησης» των λεγόμενων μεγάλων συλλόγων που παράγουν
μεγαλύτερα έσοδα και κέρδη, και μπορούν , κατά συνέπεια, ξοδεύουν περισσότερα
χρήματα για τις μεταγραφές. (Conn, David 2011).
β) Αμφίβολες χορηγίες
Ορισμένοι έχουν εκφράσει την ανησυχία
του για τον δυνητικό κίνδυνο ότι οι σύλλογοι γίνονται όλο και απελπισμένοι στην
προσπάθεια τους να αυξήσουν «τα
επιτρεπόμενα έσοδα» που θα επηρεάσουν θετικά τον ισολογισμό τους, θα επιδοθούν σε
αμφισβητήσιμες διαφημίσεις και χορηγίες ,πρακτικές αμερικανικού τύπου που
μπορεί τελικά να θέσουν σε κίνδυνο την ηθική σύνθεση του ποδοσφαίρου. ( Andrew Cherrie 2012). Ορισμένοι σύλλογοι είναι εύκολα σε θέση να προσελκύσουν αξιόπιστους χορηγούς, λόγω της προθυμίας των
επιχειρήσεων να συνδεθούν με μια επιτυχημένη «μάρκα». Αν διαπιστωθούν τέτοιες πρακτικές, οι ελεγκτές της UEFA μπορεί
να επανεξετάσουν τις σχετικές συμφωνίες με εταιρείες που μπορεί να είναι από μια εταιρεία
αδελφή ή θυγατρική της μητρικής εταιρείας.
γ) Πιθανά
κενά
Άλλοι σχολιαστές επισήμαναν τυχόν κενά
στην ίδια τη νομοθεσία όπως για παράδειγμα ότι μέχρι το τέλος της σεζόν 2014-15, οι σύλλογοι είχαν
τη δυνατότητα να εξαιρέσουν από τον υπολογισμό FFP τους μισθούς των παικτών για
περιόδους υπογραφής πριν από τον Ιούνιο 2010 εφόσον μπορούν να αποδείξουν μια
βελτιωμένη εικόνα στους λογαριασμούς τους. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για
νομική δράση για την ανατροπή της νομοθεσίας και για τους μεγαλύτερους συλλόγους αυτό θα βοηθήσει ώστε να αυξήσουν
τεχνητά το εισόδημά τους από μεγάλες συμφωνίες χορηγιών ή από «ονομασία» του γηπέδου αποκομίζοντας δικαιώματα μέσω των εταιριών με έννομο
συμφέρον στην επιτυχία του συλλόγου, χωρίς να προσδιορίζονται με σαφήνεια οι επενδυτές (Daily Mail 2011).
δ) Διαφορές
στους φορολογικούς συντελεστές
Επιπλέον, εξακολουθεί να υπάρχει το θέμα
των σημαντικών διαφορών των φορολογικών συντελεστών και του κόστους κοινωνικής
ασφάλισης που για τα ευρωπαϊκά
πρωταθλήματα αποτελούν αντικείμενο διαφορετικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι
ορισμένοι σύλλογοι πρέπει να πληρώσουν έναν παίκτη με πολύ υψηλότερες ακαθάριστες αποδοχές
προκειμένου αυτός να μείνει με τον ίδιο καθαρό μισθό σε σχέση με μια άλλη ομάδα μιας άλλης χώρας.
Επιπλέον, η οδηγία της UEFA αναφέρει ότι
οι λογαριασμοί κάθε συλλόγου πρέπει να
ελέγχονται σύμφωνα με τις εθνικές συνθήκες λογιστικής που εφαρμόζονται στη χώρα
του κάτι που μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα.
ε) Κυριότητα
τρίτου
Ένας τομέας ανησυχίας είναι η πρακτική
της ιδιοκτησίας τρίτων. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, εταιρείες ή
πλούσιοι άνθρωποι αγοράζουν ένα ποσοστό ενός νεαρού παίκτη, με την ελπίδα ότι αν αυξηθεί
αξία του στο μέλλον θα κάνουν ένα κέρδος
με βάση το ποσοστό τους. Το πλεονέκτημα για τους συλλόγους είναι ότι
μπορούν να κάνουν μεγάλες οικονομίες από το να μην έχουν να πληρώσουν το σύνολο
της αξίας μεταγραφής ενός παίκτη και μπορεί επίσης να έχει και άλλα οικονομικά
οφέλη, δηλαδή, από την πώληση των δικαιωμάτων λόγο «καλής» εικόνας ενός παίκτη. Η UEFA επιβεβαίωσε την
πρόθεσή της να απαγορεύσει την κυριότητα των «τρίτων» έναντι των παικτών, δηλώνοντας ότι έτσι πρέπει να γίνεται
σε όλο τον κόσμο και σίγουρα σε όλη την Ευρώπη και ότι ακόμα κι αν η FIFA δεν θα το εφαρμόσει , η UEFA θα το εφαρμόσει σίγουρα
στην Ευρώπη»( Guardian
2013).
στ) Φιλανθρωπία
και αλληλεγγύη πληρωμών
Ένα άλλο πολύ μεγάλο θέμα είναι η σημαντικότητα των πληρωμών που γίνονται προς τα κατώτερα πρωταθλήματα στο
ποδόσφαιρο κυρίως σε συλλόγους που υποβιβάζονται (BBC News Website 2011 ) Οι πληρωμές αυτές δεν μπορεί να
αποκλειστούν από το FFP, αν και τα περισσότερα
πρωταθλήματα (γερμανικό, ιταλικό
και ισπανικό ) δεν κινούνται κατά μήκος αυτού του μοντέλου, με μόνο της Γαλλίας
(Ligue 1) και της Αγγλίας (Premierligue )μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων να κινούνται με ένα σύστημα
εθελοντικών πληρωμών προς «διαφορετικά συμφέροντα». Τα ποσά που
καταβάλλονται θα μπορούσαν να κάνουν μια μεγάλη διαφορά σε μια μικρότερη ομάδα στην
εκπλήρωση FFP.
ζ) Πιθανές ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα της UEFA
και των κανόνων FFP
Έχει καταστεί σαφές,
τουλάχιστον μετά την απόφαση Bosman του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι
οι αθλητικοί κανόνες που διέπουν τις «οικονομικές» πτυχές του
αθλητισμού μπορεί να
αμφισβητηθούν βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας:
α) οι κανόνες της
ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, το άρθρο 45 της Συνθήκης
για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(ΣΛΕΕ)
β) Το άρθρο 101 της
ΣΛΕΕ, το οποίο απαγορεύει αντιανταγωνιστικές συμφωνίες και αποφάσεις μιας «Ένωσης
επιχειρήσεων» (που περιλαμβάνει αθλητικούς οργανισμούς όπως η UEFA)
γ) Το άρθρο 102 της
ΣΛΕΕ, το οποίο απαγορεύει αντιανταγωνιστικές καταχρήσεις λόγο δεσπόζουσας θέσης στην αγορά από μια
αθλητική οργάνωση που ελέγχει ένα σημαντικό άθλημα.
Η Λευκή βίβλος του
αθλητισμού που εξέδωσε μετά την υπόθεση Meca-Medina
η Επιτροπή αναφέρει ότι σύμφωνα με την πάγια νομολογία, η
ιδιαιτερότητα του αθλητισμού θα εξακολουθήσει να αναγνωρίζεται, αλλά δεν μπορεί
να ερμηνευθεί κατά τρόπο που να δικαιολογεί τη γενική εξαίρεση από την εφαρμογή
της νομοθεσίας της ΕΕ.
Αυτές
οι λεπτές γραμμές ισορροπίας θα
έχουν σαν αποτέλεσμα οι κανονισμοί του FFP να μπορούν να
προσβληθούν α) από ιδιοκτήτες συλλόγων, οι οποίοι μπορούν να υποστηρίξουν ότι οι κανόνες τους
επηρεάσουν αθέμιτα β) από «μικρούς» συλλόγους οι οποίοι θα
μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι η επίδραση
του FFP λειτουργεί ως εμπόδιο για την είσοδο ή την επέκταση τους , τον
περιορισμό των επενδύσεων τους και τους
εμποδίζει
να ανταγωνίζονται
"επί ίσοις όροις» με τους πιο καθιερωμένους συλλόγους γ) Οι παίκτες ή οι εκπρόσωποι
τους μπορούν επίσης να υποστηρίξουν
ότι οι κανόνες του FFP εμπεριέχουν
σκοπιμότητα ώστε περιορίζοντας το μισθολογικό κόστος των συλλόγων περιορίζουν και
τις προσδοκώμενες αμοιβές τους(Rhodri Thompson QC | Christopher Brown | Andrew Smith 2013).
Σύμφωνα με τον
κανόνα Tinbergen, πρόσθετος μηχανισμός επιμερισμού των εσόδων απαιτείται ως
τρίτο μέσο για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικής ισορροπίας. Ως εκ
τούτου, οι κανόνες FFP είναι απλά μια «απαγόρευση» των επιπτώσεων της αγοράς .
Επίσης με την
Meca-Medina προσέγγιση για την αξιολόγηση ενός αθλητικού κανόνα σύμφωνα με τα
άρθρα 81 και 82 της ΕΚ, οι κανόνες του
FFP δεν δικαιολογούνται επαρκώς όσον αφορά τους περιορισμούς στις θεμελιώδεις
ελευθερίες, ιδίως όσον αφορά το δίκαιο του ανταγωνισμού της ΕΕ, και ως εκ
τούτου, δεν μπορεί να θεωρηθούν ως αναλογικοί (Henning Vöpel 2013).
ΠΗΓΕΣ
Egon Franck, «Financial Fair Play in European Club Football–
What is it all about?» Working Paper No. 328, April 2014.
Thomas Peeters
& Stefan Szymanski, «Financial Fair Play in European football»
Research Paper 2013-021, September 2013.
Paul Madden, “Welfare Economics of
“FINANCIAL FAIR PLAY” in a sports League
with benefactor
owners”, Economics Discussion Paper Series EDP-1221, October
2012.
Johan Lindholm “The
Problem with Salary Caps Under European Union Law: The Case
against Financial Fair Play” Article, November 2010.
Henning Vopel “Do we really
need Financial Fair Play in European Club
Football? An economic analysis» Report, March 2011.
Rhodri Thompson QC | Christopher Brown | Andrew Smith “Fair or foul?
Competition
law and the financial regulation of football - Part 1” Article, July
2013.
Henning Vopel “Is Financial Fair Play Really Justified? An Economic
and Legal
Assessment of UEFA’s Financial Fair Play Rules” Policy Paper Nr. 79,2013.
www.uefa.com
Conn, David "Just how fair is Michel Platini's financial
fair-play ruling?" The
Guardian, May 2011.
Andrew Cherrie "English
Clubs to adopt U.S Sponsorship Model?" https://www.footballfancast.com/opinion-2/football-blogs/english-clubs-to-adopt-u-s-sponsorship-model Article , June 2012.
Daily Mail - 26/09/11
- Article
Guardian 5 February 2013 - Article
BBC News
Website 26/09/11 - Article
MAKIOΣ ΓΙΑΝΝΗΣ- ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
ΜSc ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ
6947777654